29 Haziran 2019 Cumartesi

Görme Biçimleri

Türkiye'de bütün kitaplarıyla her zaman kendisine geniş bir okur kitlesi bulan John Berger'in klasiği Görme Biçimleri. Bana da sevdiğim bir arkadaşımın hediyesi oldu.

Kitap, Yağlı boya resimlerinden reklamlara, görselliği ve imgeleri anlamanın, eleştirel bir görme biçimin aktarımı.  

Kitap, "görme konuşmadan önce gelmiştir. Çocuk konuşmaya başlamadan önce bakıp tanımayı öğrenir." / görme sözcükten de önce gelmiştir, dünyayı sözcüklerle anlatırız ama sözcükler dünyayla çevrelenmiş olmamızı hiçbir zaman değiştirmez. Gördüklerimiz ve bildiklerimiz arasındaki ilişki asla durulmaz, ana-fikri ile bizi buluşturmaktadır.

Kitap yedi denemeden oluşmaktadır. Denemelerin dördünde hem sözcükler hem de imgeler, üçünde yalnız imgeler kullanılmıştır. Yalnız resimlerden oluşan (kadınlara bakma biçimlerini ve yağlı-boya resim geleneğinin çeşitli çelişik yanlarını inceleyen) bu denemeler, yazılı denemeler gibi seyirci-okurun kafasında soru uyandırmak amacıyla yer almaktadır. 

19 Haziran 2019 Çarşamba

Küresel Dijital Ekonomide Emek

Birleşik Krallık'ta Hertfordshire Üniversitesinde profesör olan Ursula Haws, bilgi temelli ekonomi'de mesleki kimliklerin yok olması, 21.yüzyıl kentinde iş, kimlik ve iş bölümünün mekansal görünümü, düşünsel faaliyetin kendisi ve metalaşması, emeğin küreselleşmesi ve ulusal hükumetlerin rolü, yaratıcı emekte özerklik ve denetimin diyalektiği, kamu hizmetlerinin metalaşması yoluyla yeni birikim, dijital çağda sınıf dayanakları: geçim, emek ve değer başlıkları altında bilgilerini aktarmaktadır.

Kitabın sonunda küresel değer zincirlerinin karmaşıklığını çözmek ve emek süreçlerimizi buna bağlı olarak konumlandırmak her ne kadar güç olsa da, eğer bu sistemin nasıl değiştirilebileceğini, değiştirmek için topluca hareket etmeyi ve ne gibi seçeneklerin mümkün olabileceğini düşünmeye başlamayı öğreneceksek, bu kesinlikle bir görevdir ifadeleri yer almaktadır. 

Arka Kapak


Bu kitabı okuyanların bir kısmı, belki de çoğu, bu okuma eylemini bir bilgisayar ekranından ya da taşınabilir bir aygıttan gerçekleştirecektir. İçinde yaşadığımız dijital çağda bu durumu giderek daha çok kanıksıyoruz. Bu, 21. yüzyıl kapitalizminin getirdiği yeniliklerin bir göstergesidir; ama aynı zamanda onun itici gücünü, yani yaşamlarımızı her bakımdan metalaştıran amansız bir dürtüyü anlamamızın da anahtarıdır.
Ursula Huws, günümüz küresel kapitalist ekonomisinin farklı görünümleriyle ilgili kışkırtıcı analiziyle, son yılların iktisadi, kültürel ve siyasi olgularını bir araya getiriyor ve gelişmiş bilişim ve iletişim teknolojisinin, sermaye birikimine nasıl yepyeni alanlar açtığını inceliyor.
Kültür ve sanat, kamu hizmetlerinin özelleştirilmesi, taşınabilir aygıtlar ve toplumsal ağlar aracılığıyla insanın sosyalliğinin metalaştırılması da bu alanlar arasında yer alıyor. Ayrıca çalışma düzenlerinin yaşadığı çarpıcı değişimler, 21. yüzyılda emek ve sermayenin farklı biçimlerde yüzleşmesi, proletaryadan sibertaryaya yaşanan dönüşüm, gezegenimizin her yanındaki işçi dayanışma ve mücadelesinin yeni çelişki ve biçimlerin yolunu açması da, bu genel eğilimlere eşlik ediyor.
On yıllar içerisinde sisteme kök salmış sömürü mekanizmaları ile kapitalizmin özünü aydınlatan serbest bilgi akışı kavramlarının ötesine geçen bu kitap, günümüzdeki baş döndürücü dijital dönüşümün, çağdaş, güçlü bir eleştirisini sunuyor…

9 Haziran 2019 Pazar

Gör Beni

Gör Beni, Azra Kohen'in kendi deyimi ile 3.kitabı. Azra Kohen, Fi-Çi-Pi serisini 1.kitabı, Aeden'i 2.kitabı, Gör Beni'yi ise 3.kitabı olarak addetmektedir. Seriyi ise 9 kitapta tamamlayacağını biliyoruz. 
Gör Beni - İki Devrin Hikayesi içerisinde farkındalığı, tarihi, kültürü, dinsel öğretileri, aşkı barındıran, son sayfalarına doğru okuru daha da çok hikaye içerisinde sürükleyen bir roman. 

Kitabı okurken yazarın sayfalar ve bölümler arasında dipnotlarla aktardığı tavsiye müzikleri de ayrıca değerlendirmenizi tavsiye ederim.

Arka Kapak


Bedenimin içindeki canı gör, sadece etimi değil. Gözlerimin içindeki hayatı gör, sadece bakışımı değil. Hissettiklerimi gör, sadece tepkilerimi değil. Beni gör. Derinliğimde boğulmadan,Sorularımda kaybolmadan, Korkularında yok olmadan,Gör Beni. Bir fısıltıya koydum kendimi.Kalbine soruyorum yerimi:Başarabilir misin beni görmeyi? Cesaretin yeter mi? Topla cesaretini ve Gör Beni. Birileri bizden fırtına bekliyor, onlara gökkuşağı vermeye hazır mısınız?

4 Haziran 2019 Salı

Merhaba Dünya

Hannah Fry'a ait Merhaba Dünya, kim olduğumuz, nereye gittiğimiz, bizim için neyin önemli olduğu ve bunun teknoloji aracılığı ile nasıl değiştiğini anlatmaktadır. Günlük yaşantımızda kullandığımız algoritmalar ile ilişkilerimiz; yanı başımızda çalışıp becerilerimizi artıran, hatalarımızı düzelten, sorunlarımızı çözen ve bu esnada yenilerini yaratan algoritmalardan bahsetmektedir. 
Bir algoritmanın toplum için faydasını sorgulamaktadır. Ne zaman kendi yargılarımız yerine bir makineye güvenmemiz ya da ne zaman kontrolü makinelere bırakmamız gerektiğini sorgulamaktadır. 
Kitabın ana fikri: "Algoritma çağında , insan daha önce hiç olmadığı kadar önemlidir."

Arka Kapak

Bir suç işlediğinizde cezanıza kim karar versin istersiniz? Matematiksel açıdan tutarlı ama empatiden yoksun bir algoritma mı yoksa önyargılı bir hâkim mi? Sürücüsüz bir araba almak isteseniz bir kaza anında çoğunluğun hayatını kurtarmak üzere programlanmış bir araba mı tercih edersiniz yoksa yolcusunu koruyanı mı? Peki araştırmacıların kanserin tedavisini bulmasına yardımcı olacağını söyleseler ailenizin tıbbi tarihini paylaşır mısınız? Bunlar makinelerin hâkimiyeti ele geçireceği algoritmalar çağına yaklaşırken düştüğümüz ikilemlerden bazıları. Halihazırda zaten birtakım kodlar bize ne izleyeceğimizi, nereye gideceğimizi, kiminle randevuya çıkacağımızı, hatta kimi hapse göndereceğimizi söylüyor. Fakat suç, adalet, sağlık, ulaşım ve para gibi önemli meselelerde kararı algoritmalara bırakmak dünyanın nereye gitmesini istediğimizle ilgili sorular yaratıyor. Hangisi daha önemli? Teşhiste doktorlara yardım etmek mi yoksa gizliliği muhafaza etmek mi? Suçluları korumak mı yoksa masum insanların boş yere cezalandırılmasını engellemek mi? Merhaba Dünya bizi, günlük hayatta etrafımızı kuşatan algoritmaların karmaşık dünyasına götürüyor. Matematikçi Hannah Fry algoritmaların nasıl oluşturulduğunu, nasıl çalıştığını anlatıp insani önyargıların nasıl koda dönüştürüldüğünü gösteriyor. Gerçek hayattan aldığı ilgi çekici hikâyelerle algoritmaların gücünü anlamamıza, sınırlarını keşfetmemize yardımcı oluyor.